In deze dagen, waarin de herfstwind door de smalle straatjes van Amsterdam fluistert, dwaalt mijn geest opnieuw af naar die diepe, tijdloze dromen.

Sommigen herinneren zich vast nog hoe men vroeger met de fiets tegen de oevers van de Rijn leunde, turend naar de zeilboten aan de horizon. Nu begrijp ik het beter: die boten waren, net als de Europese Unie, symbolen van vrijheid en eenheid. Ze dansen met de wind, overschrijden grenzen, maar keren altijd terug naar de veilige haven.

Vandaag, op een frisse oktoberochtend van 2025, hoor ik opnieuw de stemmen van politici die de koers van ons land willen bepalen. Sommigen verkondigen luid: “Nederland heeft tabak van de EU!” — als het gedonder vóór een storm. Anderen presenteren Nexit als een bevrijdingslied, terwijl weer anderen diplomatieker pleiten voor hervorming: “Asielaanvragen behandelen we voortaan buiten de EU.”

En tussen al dat rumoer klinkt een zachtere stem van de aftredende regering: “We blijven trouw aan onze verdragen.” Die woorden klinken als een eed van liefde aan een oude partner.

Toch vormen al deze stemmen samen een intrigerend koor van twijfel en toewijding.

Volgens Eurobarometer 2025 ziet 85% van de Nederlanders het EU-lidmaatschap als nuttig — een van de hoogste cijfers in Europa. 80% wil lid blijven, 46% noemt economische groei als voordeel, en 78% zegt: “Ons land heeft gewonnen door deze eenheid.” Maar de 15% die roept om vertrek belichaamt een dieper gevoel van onzekerheid: angst voor migratie, verlies van soevereiniteit, het gewicht van economische lasten.

De woorden van Geert Wilders — “De grootste dreiging komt niet van buiten de EU, maar is reeds in ons midden” — weerspiegelen deze existentiële angst. De stormen in ons innerlijk zijn soms wilder dan de stormen van buitenaf. Ze herinneren aan Heidegger’s Dasein: het menselijk bewustzijn van angst, onzekerheid en bestaan.

We kunnen deze stemmen niet negeren.

Sluit even uw ogen en droom. Zie Nederland als een eiland in de golven. Waar zullen onze zeilboten aanmeren?

De EU is geen abstract systeem, maar een fenomenologische tuin — een mozaïek van geleefde werelden. Nederland vormt een vruchtbare hoek in die tuin, waar tulpen bloeien op de bodem van gedeelde waarden. De Unie is de meest delicate bloem van vrede: de concrete belichaming van Kants Ewiger Frieden. Geboren uit de puinhopen van de Tweede Wereldoorlog, blijft de EU een existentieel gebed om samen te leven in vrede. Zoals Robert Schuman zei: “Vrede in Europa is geen ideaal, maar een noodzaak.”

De wind uit Oekraïne herinnert ons eraan waarom die noodzaak nog steeds bestaat. De EU beschermt als een moeder die wonden heelt, en schept betekenis door het versmelten van horizonten, zoals Gadamer het noemde. Zelfs nu het Nederlandse parlement in maart “nee” zei tegen een gezamenlijk EU-defensieplan, blijft 70% van de Nederlanders positief over de Unie — vooral uit zorg voor geopolitieke stabiliteit.

Nederland draagt jaarlijks 7,3 miljard euro bij aan de EU, maar ontvangt daar veel voor terug: handel met 70% van Europa, open grenzen voor onze producten en ideeën. Rotterdam is het kloppende hart van deze markt. Zonder de EU zouden visumregels, douaneprocedures en bureaucratie onze vrijheid verstikken — een absurditeit, zoals Camus zou zeggen.

Hoewel vooral de Amsterdammers klagen over de overvloed aan toeristen, valt de bijdrage van het toerisme aan de Nederlandse economie niet te ontkennen. Het toerisme groeit dankzij de EU: jaarlijks 20 miljoen bezoekers en een omzet van 25 miljard euro (NBTC 2025). Werknemers in cafés en hotels glimlachen – een menselijk geschenk van de EU. De EU draagt niet louter bij aan cijfers, maar ook aan de ethiek en de dromen van jonge generaties.

Het Europese idee is de wieg van vrij denken. Van Spinoza’s panteïsme tot Rembrandts licht en Anne Franks morele moed — de EU verbindt deze erfenissen tot één cultuur van dialoog. Dankzij Erasmus+ ontdekken jonge Nederlanders de poëzie van Lissabon en de filosofie van Athene. Culturele fondsen restaureren Haagse musea en laten nieuwe generaties dromen van een Europa dat niet door oorlog, maar door solidariteit wordt geleid.

2025 is een stormachtig jaar: oorlog, klimaat, onzekerheid. Toch blijft de EU onze veilige haven — een ruimte waar Nederland zijn eigen stem behoudt binnen een groter koor.

Nederland heeft het legitieme recht zichzelf te beschermen; een rationeel migratiebeleid dat niet in strijd is met de menselijke waarden en de rechtsstaat en betere grensbewaking zijn verenigbaar met het Europese bewustzijn. Maar Nexit is geen oplossing. Het vertrek van Nederland zou de eenheid fundamenteel bedreigen; onze continentale geschiedenis, vol oorlogen, kan geen nieuwe scheuring verdragen.

De Europese Unie is een droom — romantisch, menselijk, eeuwig. Nederland blijft de ster in die droom. Blijven betekent liefhebben en verenigd blijven. Vertrekken is de zeilen loslaten in een storm.

Laten we onze zeilen hijsen — naar Europa, samen, met een hermeneutische horizon.